Şanlıurfa, köklü töreleri ve gelenekleri ile bilinen bir şehirdir. Evlenme süreci, aile büyüklerinin katılımıyla gerçekleşen geleneksel merasimlerle yürütülmektedir. Kız isteme töreni, bu sürecin en önemli adımlarından biridir ve belirli kurallara göre uygulanmaktadır.
1. Kız İsteme Merasimi
Kız isteme, genellikle perşembe veya pazar günleri gerçekleştirilen bir gelenektir. Erkek tarafı, aile büyükleri ve ileri gelenlerle birlikte kız evine giderek, kızın ailesinden Allah’ın emri, Peygamber’in kavliyle gelin adayını ister. Kız babası, duruma göre hemen cevap verebileceği gibi bazen düşünmek için zaman da isteyebilir.
2. Söz Kesme ve Tatlı Getirme Geleneği
Eğer kız tarafı onay verirse, ‘söz kesme‘ denilen bir tören düzenlenir. Bu törende genellikle şerbet veya tatlı (genellikle baklava) getirilir ve taraflara ikram edilir. Bu ikram, hayırlı bir başlangıcı simgeler. Söz kesme töreninde ayrıca özel olarak süslenmiş “kız isteme çikolatası” da getirilmektedir. Çikolata genellikle madlen olup, üzerine isteme tarihi ile gelin ve damadın isimleri yazdırılmaktadır. Kutular, şık süslemelerle hazırlanır.
3. Yüzük Takarak Niyetin Ciddileşmesi
Söz kesildikten sonra, nişan tarihinin belirlenmesi ve yüzüklerin takılması gibi detaylar kararlaştırılır. Geleneksel olarak altın yüzük tercih edilir. Yüzüklerin takılması sonrası dua edilir ve hayırlı olsun dileklerinde bulunulur. Yüzükler, şık bir tepsi veya özel süslenmiş bir gondol çiçek içinde getirilir.
4. Kahve Sunumu ve Tuzlu Kahve Geleneği
Kız isteme merasiminde gelin adayı tarafından kahve ikram edilir. Bu kahvelerden damat adayına sunulanı bazen tuzlu veya baharatlı yapılır. Bu gelenek, damadın sabrını ve sevgisini ölçmek amacıyla uygulanmaktadır. Kahve servisi yapıldığı sırada, damat ceketinin iç cebinden dalı kısa kesilmiş bir kırmızı gülü çıkararak kahve tepsisine koyar. Bu gelenek “kahve gülü” olarak adlandırılır ve damadın ciddiyetini simgeler.
5. Kız İsteme Çiçeği ve Çeşitleri
Kız istemeye giderken genellikle 41 gülden oluşan büyük bir buket götürülür. Bazı durumlarda, siyah orta boy saten kutuda 25 kırmızı gülden oluşan özel bir kız isteme çiçeği de hazırlanır. Çiçekler, parlak pleksi malzemeden hazırlanmış “Ayşe & Mehmet 01.01.2025” gibi yazılarla süslenebilir ve gelin-damadın ismi eklenebilir.
6. Geleneksel Hediyeler ve Tören Masrafları
Söz kesme sonrasında erkek tarafı, gelin adayına takı ve giysi gibi hediyeler alır. Geleneksel olarak bir “söz bohçası” hazırlanır ve gelin tarafına sunulur. Ayrıca gelin adayına kırmızı veya beyaz güllerden oluşan şık bir buket takdim edilir. Erkek tarafının hediyeleri arasında bazen şık süslenmiş bir gondol çikolata veya özel tasarım çikolata kutuları da yer alır.
Sonuç
Şanlıurfa kız isteme adetleri, toplumsal bağları güçlendiren ve ailelerin kaynaşmasını sağlayan önemli geleneklerden biridir. Bu gelenekler, zamana ayak uydurarak günümüzde de yaşatılmaya devam etmektedir. Geleneksel olarak, kız isteme merasimi hem aile bağlarını güçlendiren hem de çiftler için anlamlı bir başlangıç sağlayan önemli bir adımdır.